سخت‌ترین بخش بومی سازی دستیابی به دانش تکنولوژی است / نمونه موفق واحدهای احیای مستقیم در دستیابی به دانش و تکنولوژی
به گزارش آرتین پولاد: یکی از تعاریف بومی سازی که می تواند در صنعت فولاد کاربردی تر باشد، می گوید: بومی‌سازی فرآیندی است که امکان استفاده حداکثری از دانش و تکنولوژی ساخت قطعات و مواد را از طریق استفاده از پتانسیل های داخل و خارج کشور فراهم می سازد.
ایران که در میان ۱۰ تولیدکننده برتر فولاد در جهان قرار گرفته است، می‌تواند بسیاری از نیازهای خود را به‌ویژه در زمینه تامین مواد اولیه و قطعات برطرف کند. هر چند اهمیت بومی سازی در صنعت فولاد کشورمان از آنجا بیشتر مشخص می شود که در بخش‌هایی از زنجیره فولاد به ویژه قطعات، تجهیزات و ماشین‌آلات وابستگی‌هایی وجود دارد.
همچنین با توجه به اینکه تا سال ۱۴۰۴ حدود ۳۰ سال از عمر برخی از فولادسازی‌های بزرگ کشور می‌گذرد، با فرسودگی اجتناب‌ناپذیر سیستم‌های موجود فعلی نیز، نیاز به استفاده از تکنولوژی‌های جدید و به روز را ضروری می‌سازد. آمار نشان می‌دهد که تا سال ۱۴۰۴ نیاز به راه اندازی حدود ۲۰ میلیون تن واحدهای تولید فولاد خام وجود دارد که در نتیجه، کشور با حجم زیادی سرمایه‌گذاری در بالا دست و پایین دست مواجه خواهد بود که ضروری است از هم اکنون برنامه ریزی لازم در مورد چگونگی اجرای آنها صورت پذیرد.
پس از اعمال تحریم‌های ظالمانه علیه ایران، تامین قطعات و مواد و ارز مورد نیاز صنایع با دشواری هایی مواجه شده است ولی با تکیه بر توان داخل و استفاده از پتانسیل های داخلی و خارجی و حتی با در نظر گرفتن اینکه در شرایط عادی احتمالا برخی از سرمایه گذاری ها برای تولید داخلی مقرون به صرفه نباشد ولی در میان مدت سبب افزایش توانایی کشور در زنجیره تولید فولاد می گردد و به صورت نوعی پدافند غیر عامل در جهت مدیریت استراتژیک کشور حرکت خواهد کرد.
در کشور ما فعالیت‌های بسیار گسترده و ارزشمندی در زمینه بومی‌سازی قطعات و تجهیزات مورد نیاز صنعت فولاد به‌عنوان یک صنعت مادر و استراتژیک انجام گرفته است که با توجه به تحریم‌های اعمال شده علیه ایران و دسترسی نه‌چندان مطلوب فولادسازان به قطعات و تجهیزات شرکت‌های خارجی، کار بسیار ارزشمندی است ولی به تنهایی برای ایجاد توسعه و کسب دانش این صنعت کافی نیست. زیرا در بومی‌سازی، ما قطعه را می‌سازیم اما همچنان برای دستیابی به دانش تکنولوژی وابسته هستیم و باید آن را اجباراً خریداری کنیم.
شاید سخت‌ترین بخش بومی‌سازی در صنعت فولاد را بتوان کسب دانش و تکنولوژی این صنعت دانست. حقیقت این است که بومی‌سازی در کنار دستیابی به دانش فولادسازی سبب توسعه پایدار صنعت فولاد می گردد. بایستی به دنبال حلقه مفقوده تبدیل دانش به تکنولوژی و سپس تبدیل تکنولوژی به صنعت بوده و سعی بر نهادینه کردن آن داشته باشیم. خوشبختانه صنعت فولاد کشورمان در بخش کسب تکنولوژی به موفقیت های خوبی دست یافته که نمونه آن واحدهای احیای مستقیم موجود در کشور است که با استفاده از توان شرکت های داخلی کشور توانسته است از طریق بومی‌سازی، دانش و تکنولوژی فوق را به دست آورد.
بومی کردن دانش و تبدیل آن به صنعت عملیاتی است پیچیده که همکاری تنگاتنگ متخصصان و دانشمندان داخلی و صاحبان صنعت را تواما می پذیرد. بدیهی است در مسیر کسب دانش ، نیازبه یاری مدیران تصمیم‌ساز و تصمیم‌گیر است تا با قبول توانمندی‌های واقعی داخلی در حوزه‌های مختلف، در ریسک‌های احتمالی متخصصان و دانشمندان داخلی شریک شوند و امکان توسعه توانمندی‌های داخلی را فراهم آورند.
بومی سازی در شرکت فولاد هرمزگان نیز جزو اهداف استراتژیک شرکت می باشد و اقدامات موثری در این خصوص انجام پذیرفته است. شرکت فولاد هرمزگان با ایجاد یک دپارتمان مستقل بومی‌سازی در ساختار رسمی خود، توجه به بومی سازی را بیش از پیش در برنامه‌ها قرار داده است. این بخش در قالب گروه‌های کاری، با گروه بهره‌برداری و بخش خرید و تحقیق و توسعه همکاری کرده و سعی می‌کند با همکاری شرکت های دانش‌بنیان و صنایع داخلی کشور، نیازهای داخلی شرکت را برطرف نماید. در واقع وظیفه این بخش شناسایی مسیرهای مختلف برای تامین قطعات، تجهیزات و ماشین‌آلات وارداتی است تا بتوان در داخل کشور اقدام به تولید آن کرد.