جزئیات صادرات کاتالیست ایرانی / نوآوری تکنولوژی تولید کاتالیست در ایران
به گزارش آرتین پولاد: مدیرعامل شرکت نفت و گاز سرو در ابتدای سخنان خود از یک موفقیت ملی در حوزه صنعت پتروشیمی اطلاع داد؛ وی با این خبر گفت: همانطور که میدانید تنها کاتالیزور تولید اتیلن در سراسر جهان کاتالیست هیدروژناسیون استیلن است که توانایی تولید آن فقط در اختیار چند شرکت خارجی بوده و حدود ۳۵ سال بود که این نوع کاتالیست را مجتمع های پتروشیمی ایرانی از شرکت های خارجی وارد میکردند. کاتالیست هیدروژناسیون استیلن به عنوان یکی از استراتژیک ترین کاتالیست هایی شناخته می شود که در صدر کالاهای تحریمی جای گرفت به طوری که هدف از این تحریم ضربه زدن به شرکت های ارزش آفرین در صنعت پتروشیمی بوده است.
اما با نگاه ملی و والایی که در مجموعه پتروشیمی مروارید از سالیان قبل وجود داشت، باعث شد تا این کاتالسیت مسیر تحقیقاتی و تولید نیمه صنعتی خود را به عنوان یک پروژه مشترک پیش ببرد و با یک سرمایه گذاری پژوهشی که از سوی پتروشیمی مروارید صورت پذیرفت مسیر تجاری سازی آن توسط متخصصین شرکت نفت و گاز سرو انجام شد و پس از کسب امتیازات فنی و عملکردی مدنظر، تولید آن در شرکت نفت و گاز سرو صورت پذیرفت و در ماه گذشته این کالای ارزشمند به صورت کامل برای استفاده صنعتی تحویل پتروشیمی مروارید گشت.
مدیرعامل شرکت نفت و گاز سرو در اینباره افزود: ما در صنعت پتروشیمی دو نوع گاز داریم این دو شامل گاز اتیلن و گاز سنتز نام دارند و بر کسی پوشیده نیست که هر کشوری بتواند توانایی تولید گاز اتیلن و سنتز را داشته باشد همه صنعت پتروشیمی را در اختیار دارد و میتوان گفت شرکت نفت و گاز سرو، صنعت پتروشیمی را از این دو گاز خودکفا کرده است و این صنعت پتروشیمی ایران است که به خودکفایی قابل افتخاری دست یافته است.
نفت و گاز سرو ، نقش آفرین در حوزه صنعت
امیرهومن کریمی وثیق درباره نقش آفرینی شرکت نفت و گاز سرو در این حوزه گفت: ما خاطرمون نرود که شرکت های هندی و چینی تا یک دهه قبل در ازای تحویل کاتالیست هزینه های سنگین را از شرکت های پتروشیمی و فولادی درخواست می کردند. اما آورده هایی که شرکت نفت وگاز سرو در این حوزه داشته است باعث ایجاد ارزش افزوده های متعددی برای این صنایع شده است که میتوان به کاهش قیمت خرید، افزایش دانش متخصصان ایرانی از جانب برگزاری و توجه به کارگاه های کاتالیستی، افزایش راندمان تولید محصولات مهمی چون اوره، آمونیاک، متانول و آهن اسفنجی در کشور.
خلق صنعت به جای کارخانه داری
کریمی وثیق در پاسخ به این سوال که آیا این سوال درست است که ایران به واسطه فعالیت های شرکت نفت و گاز سرو به دانش فنی تولید محصولی استراتژیک دست پیدا کرده است که در حال حاضر می تواند آن را صادر کند، بیان داشت:
مفهوم شرکت دانش بنیان دقیقا همین است، ما یک زمان می رویم کارخانه ای میخریم ولی یک زمان یک صنعت را خلق می کنیم؛ شرکت نفت و گاز سرو صنعت خلق کرده است. وقتی صنعت خلق می کنید، هر چیزی را میتوانید بدست آورد و خلق کند. ما خودرو نمیتونیم خوب تولید کنیم چون صنعتش را نداریم، چون ما در این حوزه کارخانه دار بودیم، و نمیتوانیم با فضا و خواسته های مشتری پیش برویم، ولی خداروشکر در حوزه کاتالیست، ما خلق کردیم، ایده داشتیم، تولید کردیم، و خروجی آن این بوده است که توانستیم کیفیت خودمان را حفظ کنیم، مشتری های داخلی و خارجی ما از محصولمان راضی بوده اند که هر روز نیز بیشتر می شوند، البته آنها دوستان ما هستند تا مشتری. چون این صنعت به کمک و درایت این بزرگان شکل گرفته است. در خارج از کشور نیز این مسیر اتفاق افتاده است.
نقش آفرینی شرکت نفت و گاز سرو در اقتصاد دانش بنیان
مدیرعامل شرکت نفت و گاز سرو افزود: خبرهای خوبی از صادارت مجدد کاتالیست داریم که منتظر به نتیجه رسیدن آنها هستیم تا شاهد ارزآوری مضاعفی از سوی صنعت دانش بنیان برای کشور باشیم.
وی با بیان اینکه بومی سازی کاتالیست توسط شرکت نفت و گاز سرو در ایران ۱۰ سال به طول انجامید افزود: از اواسط دهه ۹۰ به واسطه تکمیل زنجیره کاتالیست های فولادی و کاتالیست های تولید گاز سنتز، شرکت های خارجی از بازار ایران کنار گذاشته شدند و به عبارتی اعتماد به محصولات شرکت نفت و گاز سرو با اطمینان بیشتری صورت گرفت، و این مسیر در خارج از کشور نیز با تلاش های چندین ساله اتفاق افتاد به طوری که در سال ۱۳۹۹ اولین صادرات این شرکت انجام شد و در حضور بازیگران اصلی کاتالیست چون سودکمی، تاپسو و جانسون متی توانستیم به واسطه قیمت و کیفیت کاتالیست برنده مناقصه مربوطه باشیم و پالایشگاه بصره عراق با محصول شرکت نفت و گاز سرو وارد مدار شد که در همان سال به عنوان صادرکننده نمونه ملی معرفی شدیم و این مسیر با صادرات کاتالیست به کشور ونزوئلا ادامه پیدا کرد، به طوری که سفارشات مجدد در طی این چند سال نیز دریافت شد و تیم های فنی این شرکت در حال حاضر در این کشور و در مجتمع های مختلف آن حضور فعال دارند.
بزرگترین تولیدکننده اوره و آمونیاک جهان با کاتالیست نفت و گاز سرو فعالیت میکند
مدیرعامل شرکت نفت و گاز سرو با بیان اینکه ۸ میلیون دلار صادرات کاتالیست به کشور ونزوئلا و ۲ میلیون دلار به کشور عراق داشته اند، افزود: بخش عمده صادرات شرکت نفت و گاز سرو به کشور روسیه بوده است. به طوری که صادرات کاتالیست توسط این شرکت به روسیه بیش از ۲۰ میلیون دلار بوده است و وزارت نفت در گزارشات خود از این اقدام ملی به عنوان یک دستاورد بزرگ تاریخی همواره یاد میکند. که البته فعالیت های صادراتی شرکت نفت و گاز سرو به روسیه از پنج سال گذشته آغاز شده و همین امروز که با شما صحبت میکنم در سه مجتمع فولاد و پتروشیمی روسیه کارشناسان فنی شرکت نفت و گاز سرو در حال راه اندازی واحدهای این کشور هستند، این به گونه ای است که بزرگترین پتروشیمی تولید کننده اوره و آمونیاک جهان نیز با کاتالیست های ایرانی شرکت نفت و گاز سرو وارد مدار تولید خواهد شد. که به گفته رییس پارک فناوری نفت، امروز روسیه به جای پهپاد، به کاتالیست ما وابسته است.
نقطه حائز اهمیت این است که کشور روسیه در حضور شرکت های چینی از شرکت سرو با قیمت بالاتر خرید میکند. حتی در حضور شرکت های اروپایی نیز از شرکت سرو خرید میکنند و آن هم البته به دلیل عدم اعتمادی هست که به آنها ندارند.
توسعه کارخانجات تولید کاتالیست در ایران
کریمی وثیق با اعلام اینکه ما در حال اضافه کردن کاتالسیت های جدید به سبد محصولات هستیم، بیان داشت: ما با یک شیب خوب در حال توسعه فضای تولید و ساخت کاتالیست در کشور هستیم، همچنین در حال نوآوری تکنولوژی تولید کاتالیست در کشور بوده به طوری که در این راستا در حال ارتقاء کیفیت کالاهای خود با تغییر فرمولاسیون هایی هستیم که از سوی واحد تحقیق و توسعه به آنها دست پیدا کرده اند.
توسعه تولید کاتالیست با همکاری شرکت های دانش بنیان دیگر
مدیرعامل شرکت نفت و گاز سرو درباره توسعه ابعاد تولیدی خود گفت: از فضای ۴ هزار متر مربعی که در سال ۹۲ داشتیم به فضای ۷۰ هزار متر مربعی کنونی رسیدیم، از تولید ۲ کاتالیست در آن دوران به تولید بیش از ۳۰ نوع کاتالیست صنعتی رسیدیم، از حدود ۶۰ نفری که در اوایل دهه ۹۰ در این شرکت فعالیت میکردند به نزدیک ۷۰۰ نفر نیروی انسانی رسیدیم که در این بین خالق چندین صنعت در زنجیره تولید کاتالیست نیز بوده ایم به طوری که تجهیزات خاصی که در این شرکت استفاده می شود عمدتا برای نخستین بار در کشور بود که اتفاق می افتاد و با مشارکت شرکت های توانمند دانش بنیان در این حوزه انجام می شود.
به عنوان یکی از تجهیزات پیشرفته ای که در این شرکت ساخته شده است دستگاه سورتینگ کاتالیست بود که با مشارکت یک شرکت دانش بنیان که متشکل از نخبگان دانشگاهی بود، صورت گرفت، به طوری که تنها نمونه دیگر آن امریکایی است و این دستگاه با سیستم و مدارهای پیشرفته و دقیقی که دارد میتواند در کمترین زمان به صورت کاملا اتوماتیک به جداسازی قطعات کاتالیست و شناسایی قطعات خراب از قطعات سالم بپردازد. این دستگاه با فضای کمی که اشغال میکند، باعث کاهش استفاده از نیروی انسانی و افزایش دقت در تولید محصولات و افزایش سرعت و نرخ تولید شود و همچنین دست ما برای به کارگیری نیروی انسانی در ایستگاه های دیگر کاری را باز می کند.
اجحاف حق تولیدکنندگان در حوزه برق و گاز
امیرهومن کریمی وثیق که عضو هیئت مدیره انجمن تولیدکنندگان تجهیزات صنعت نفت ایران می باشد، با گلایه از عدم تناسب سازی در حوزه رسیدگی به مسائل تولید از سوی دولت و وزارت صمت گفت: به عنوان عضوی از خانواده تولیدکنندگان این را بگویم که با تمام این توانمندی ها و دستاوردهایی که داشتیم واقعیت این است که شرایط تولید سال به سال برایمان سخت تر می شود، در بخش برق و گاز به ما ظلم می شود و حقمان اجحاف می شود، بنظرم نگاهی که در این حوزه وجود دارد نگاه ارباب، رعیتی هست چرا که هیچ کسی نه پاسخگو هست و نه جواب پرسشگری ما را می دهد و میتوانم بگویم در ماه های باقی مانده از سال واقعا شرایط دشواری را از این بابت خواهیم داشت. که اگر نهادهای حکومتی و دستگاه های اجرایی توجه ویژه به این موضوع نداشته باشند ما تنهایی قادر به ادامه این مسیر نخواهیم بود.
نگاه ویژه به افزایش راندمان در حوزه فولاد
وی در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران در رابطه با نقش آفرینی در حوزه فولاد گفت: در سال گذشته توانستیم برای نخستین بار در صنعت فولاد جهان، کاتالیستی تولید کنیم که بدون نیاز به تغییر تجهیزات ثابت بخش ریفرمر تا ۵درصد راندمان تولید فولاد به را افزایش دهد و این به واسطه تغییراتی بود که همکاران بنده در واحد تحقیقات و تولید در کاتالیست ایجاد کرده بودند و از طول عمر بیشتری نیز برخوردار است و این به معنای این است که شرکت نفت و گاز سرو نگاه ویژه به محصولات فعلی با دید بهبود مستمر دارد, به طوریکه تولید این محصول در حال حاضر انجام د و این محصول برای استفاده صنعتی در ریفرمر فولادی مجتمع فولاد میانه ارسال شد، در این میان سایر شرکتهای فولادی نیز برای استفاده از این کاتالیست جدید فولاد که با عنوان کاتالیست بهبود یافته شناخته می شود، نگاه مثبتی داشته اند.