فولاد؛ صادراتی که در آن مزیت داریم
یکی از موضوع‌هایی که صنایع پایین‌دستی فولاد همواره از آن گله‌مند هستند، عوارض بالا برای واردات و همچنین افزایش میزان صادرات فولاد است.
درباره تعرفه باید خاطرنشان کرد تا زمانی که نرخ برابری ریال در برابر ارزهای خارجی واقعی نشود، صنایع ازجمله صنعت فولاد به تعرفه حمایتی نیاز دارند. توجه کنیم تعرفه ۱۵درصد یک تعرفه بازدارنده نیست، بلکه تنها یک تعرفه حمایتی است و می‌تواند اختلاف میان بالا رفتن سالانه هزینه‌های تولید در برابر نرخ به نسبت ثابت ارز را جبران کند.
به عبارت دیگر، اگر عوارض واردات فولاد حذف شود، با در نظر گرفتن افزایش هزینه‌های تولید در مدت ۶ ماهه نخست امسال، در ۶ ماهه دوم سال دوباره با مشکلات صنعت فولاد در دولت نهم روبه‌رو خواهیم شد، یعنی سیل بی‌رویه واردات به کشور و این موضوع به صنایع آسیب خواهد زد.با توجه به این شرایط چه باید کرد؟ شاید ورود موقت بهترین گزینه باشد. در مدت ۴ ماه نخست سال حدود ۴۰۰ هزار تن محصول نهایی صادر شده است، بنابراین امکان ورود موقت ۴۰۰ هزار تن شمش و اسلب هم بدون پرداخت حقوق گمرکی و (وی‌ای‌تی) VAT وجود داشت که البته این اتفاق می‌تواند در ۶ ماهه دوم نیز رخ بدهد.
درواقع صادرکنندگان محصولات نهایی می‌توانند با توجه به محصول صادراتی نسبت به واردات شمش یا اسلب بدون پرداخت هزینه گمرکی و مالیات ارزش افزوده اقدام کنند. از سویی حدود ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار تن شمش در ۴ ماهه نخست امسال تولید شده که ۹۴۰ هزار تن آن در مدت ۴ ماه صادر شده، به عبارت دیگر به طور تقریبی ۲۵درصد از میزان تولید به صادرات اختصاص یافته است. البته بیشترین صادرات محصولات میانی متعلق به شمش نبوده، بلکه اسلب بیشترین میزان صادرات فولاد ایران را به خود اختصاص داده است. حال با توجه به اینکه صنعت فولاد راهی به بازارهای جهانی گشوده است، نباید این صنعت را از حرکت بازداشت، چراکه ایران را به تازگی به‌عنوان یک نشان(برند) صادرکننده فولاد می‌شناسند و این یک صادرات صنعتی با ارزش است. شاید در آینده بتوانیم محصولات پیشرفته‌تر مانند خودرو یا حتی کشتی‌های تجاری صادر کنیم ولی درحال‌حاضر سودآورترین صادرات غیرنفتی ایران فولاد است. در این صنعت، فناوری بومی شده، مسیر آینده آن بسیار مشخص است و از رشد تولید مداوم برخوردار هستیم.من فکر می‌کنم در مجموع باید حدود ۳۰ درصد از تولیدات شرکت‌ها صادر شود، یعنی حدود ۷ میلیون در امسال و به احتمال زیاد حدود ۸ یا ۹میلیون تن در سال بعد و همین روند باید ادامه داشته باشد و سهم ۳۰درصدی صادرات باید حفظ شود. این یک رشد متعادل و متوازن در دو بخش تولید و صادرات است.
رضا زائرحیدری
کارشناس صنعت فولاد